التور يكي از بيماري هاي اسهالي است كه گاه بصورت حاد و شديد ظاهر ميشود. عامل آن ميكروب وبا (ويبريوكلرا) است. علائم بيماري التور مربوط به سمي است كه توسط ميكروب در روده باريك افراد بيمار ترشح ميشود. در ايران زمان شيوع بيماري از ارديبهشت تا آبان ماه بوده اما امكان وقوع همهگيري درتمام طول سال حتي فصول سرد وجود دارد.
علائم بيماري :
پس از طي دوره كمون ( دوره پنهاني ) كه از چند ساعت تا 5 روز ( بطور معمول2 –1 روز ) بطول مي انجامد بيماري اغلب بصورت اسهال حاد آبكي ، با حجم زياد ، بدون درد شكم ، بدون تب و همراه با استفراغ بدون حالت تهوع بروز مينمايد. غالبا بيمار ابتدا دچار اسهال و سپس دچار استفراغ مي شود. از علائم ديگر بيماري عطش فراوان و بي قراري مي باشد. در برخي از موارد بيمار دچار اسهال شديد همراه يا بدون استفراغ شده ، از دسترفتن آب و املاح مي تواند بسرعت در ظرف 4-3 ساعت سبب كمآبي شديد بدن و مرگ شود ، بويژه اگر آب و املاح از دست داده شده جبران نشود. بيماري تقريبا در80% موارد بدون علامت است.
انسان تنها مخزن شناختهشده عفونت وبايي است كه ميتواند بصورت بيمار يا حامل ميكروب باشد.
عامل بيماري :
ميكروب وبا ( ويبريوكلرا ) بطور شايع از راه مدفوع افراد مبتلا يا آلوده وارد طبيعت ميشود ولي تحمل چنداني به خشكي و نور آفتاب ندارد. عامل بيماري درگرماي 56 درجه بمدت30 دقيقه و در آبجوش ظرف چند ثانيه از بين ميرود. اكثر مواد ضدعفوني كننده به آساني آنرا از بين مي برند.
ميكروب وبا يك باسيل بوده كه داراي حركت نيز ميباشد. مناسبترين محيط براي اين ميكروب محيط سرد ، قليايي و داراي نمك مختصر ميباشد. عامل بيماري در يخ بمدت 6-4هفته ؛ در آب كمي شور 3 هفته ؛ آب ، ميوه ها ، سبزيجات ، گوشت ، تا يك هفته ؛ مواد مرطوب و البسه 1-3 روز زنده ميماند.
راه انتقال :
شايعترين راه گسترش بيماري در جوامع انساني در درجه نخست آلودگي آب و در مراتب بعد آلودگي غذا ميباشد.
تماس مستقیم:
بيماري ميتواندازطريق دستهاي آلوده ، تماس بامواد دفعي و استفراغ بيماران ، ملافهها ولوازم آلوده نيزايجاد شود.
تماس غير مستقيم:
ـ آب آلوده به مدفوع ، منابع آب حفاظت نشده مانند چاهها ، درياچهها ، استخرها ، جويبارها و…
ـ نوشيدني و خوراكيهاي آلوده : تغذيه كودكان و نوزادان بابطري يك عامل خطر چشمگير براي شيرخواران است.
ـ سبزيها و ميوههاي خامآلوده : و يا شستهشده با آب آلوده غذاي پخته هم ممكن است پس از تهيه بوسيله دست يا مگس آلوده شده باشد.
ـ تهيه غذاي سرد با آب آلوده
ـ شيرآلوده و بستني : كه از منابع غيرمطمئن تهيه شده باشد
ـ استحمام در آب آلوده
اقدامات درماني :
ـ ارزيابي ميزان ازدست دادن آب
ـ جبرانآبواملاح ازدسترفتهدراولين زمانممكن
ـ شروع نمودن درمان آنتي بيوتيكي با نظرپزشك
ـ برقراري تغذيه بيمار
پيشگيري و مبارزه :
ـ رعايت بهداشت فردي بويژه شستشوي دست با آب و صابون بعد از اجابت مزاج و قبل از تهيه و خوردن غذا
ـ استفاده از آب آشاميدني سالم ( جوشاندن يا ضد عفوني كردن باكلر ) ضروري است
ـ شير بايستي به صورت پاستوريزه و يا پس از جوشاندن بمدت يك دقيقه مصرف گردد
ـ دقت نظر در رعايت بهداشت در مسافرتها و مراسم
ـ مصرفغذاي پخته سرد شده ، بايد پس از گرم شدن صورت گيرد
ـ جلوگيري از ورود حشرات در محيط مسكوني و دورنگه داشتن مواد غذائي از مگس و آلودگيهاي ديگر
ـ ضدعفوني سبزيجات و ميوهجات با پركلرين
ـ خودداريكردن از مصرف نوشيدنيهاي ( شربت ، آبميوه و خوراكيهاي يخي ) غيرقابل اطمينان
روش سالم سازي سبزيجات :
براي جلوگيري از ابتلا به بيماري هاي روده اي و انگلي بايستي سبزيجات خام به روش زير سالمسازي و سپس مصرف گردد:
مرحله يك ؛ پاكسازي: ابتدا سبزيجات را بخوبي پاك كرده ، با آب تميز شستشو مي دهيم تا مـواد زائد و گل و لاي آن برطرف گردد.
مرحله دوم ؛ انگل زدائي: سپس آنرا در يك ظرف 5 ليتري پر از آب ريخته و به ازاء هر ليتر 3-5 قطره مايع ظرف شوئي به آن اضافه ميكنيم وقدري بهم ميزنيم سپس تمام سبزيجات راداخل آن قرارميدهيم. بعداز 5 دقيقه سبزيجات را از جمع آوري نموده و با آب سالم شستشو ميدهيم تا تخم انگلها و باقيمانده مايع ظرفشوئي پاك شود.
مرحله سوم ؛ ضدغفوني: براي ضد عفوني و از بين بردن ميكروب ها يك گرم (نصف قاشق چايخوري) پودر پركلرين در ظرف 5 ليتر آب ريخته ،كاملا حل ميكنيم. سبزي انگل زدائي شده را بمدت 5 دقيقه در محلول قرار داده و آبكشي مي كنيم ( از ساير مواد ضدعفوني كننده مجاز ديگر هم مي توانيد استفاده كنيد).
مرحله چهارم ؛ شستشو: سبزي ضدعفوني شده را مجددا با آب سـالم مي شوئيم تا باقيمانده كلر پاك شود و سپس مصرف مي كنيم.